پژوهشی در منابع حکمت‌های منسوب به امام علی (ع) در شرح نهج البلاغه ابن‌ابی‌الحدید

Authors

Abstract:

یکی از مجموعه‌هایی که نزدیک به هزار حکمت از حکمت‌های امیرمؤمنان(ع) در آن جمع‌آوری شده است، بخش «الحکم المنسوبه الی امیرالمؤمنین(ع)» در شرح نهج البلاغه ابن‌ابی‌الحدید است که شارح معتزلی، آن را در پایان شرح خود به‌عنوان تتمه‌ای بر حکمت‌های امام علی(ع) در نهج البلاغه قرار داده است. وی این حکمت‌ها را بدون آنکه منابع آن را یادآور شود، آورده است. این مقاله در صدد شناسایی منابع حکم منسوبه است. در این پژوهش بیش از نیمی از منابع این حکمت‌ها بدین شرح شناسایی شده است: نهج البلاغه 4/2%، الکافی 9/2%، تحف العقول 5%، الخصال 9/1%، غرر الحکم و درر الحکم 2/10%، کنز الفوائد 8/2%، تنبیه الخواطر 4/4%، عیون الحکم و المواعظ 8/10%، البیان و التبیین 7/4%، مجمع الامثال 3/3%، شعب الایمان 3/3%، عیون الاخبار 5/6%، ربیع الابرار 4/13%، التذکرة الحمدونـیـة 8/14%، تاریخ مدینه دمشق 5/4%.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بیعت از دیدگاه امام علی(ع) در آموزه‌های نهج البلاغه

بیعت در ادبیات آیینی اسلام، بیانگر کارکرد مشارکت‌جویانه مردم در حکومت و به مفهوم حق حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش است که در متن حاکمیت الهی پذیرفته شده است. منظور از حق حاکمیت آن است که مردم حق دارند خود سرنوشت خویش را به‌دست گیرند. بیعت در نگاه و عمل امام علی× تناسب بی‌مانندی با جمهوریت و حاکمیت اراده ملت دارد؛ در نگاه امام علی× بیعت وسیله تحقق حکومت و نشان مقبولیت آن است. در این نوشتار ضمن تعریف...

full text

واکنش امام علی به ماجرای سقیفه در نهج البلاغه

ابوبکر بن ابی قحافه به محض دریافت خبر تجمع انصار خزرجی به رهبری سعدبن عباده در سقیفه بنی ساعده، بدون فوت وقت، به همراه عمر بن خطاب و ابوعبیده جراح به این محل شتافت و در غیاب رقبای هاشمی خود - علی و عباس- توانست با تاکید بر خویشاوندی با رسول خدا(ص) و برتری قریش بر سایر قبایل عرب، بارزترین تجلی عقل سیاسی عربی را در پرتو منطق قبیله ای برای بیعت با خود تهییج کند. پرسشی که در کانون توجه این مقاله قر...

full text

اماکن منسوب به امام علی(ع) در حجاز

در سرزمین حجاز، مساجد و زیارتگاه‌های متعددی وجود داشته که به یادبود محل حضور و نماز خواندن پیامبرخدا9  و دیگر شخصیت‌های مقدس مسلمانان یا در ارتباط با حوادث سرنوشت‌ساز صدر اسلام بنا گردیده است. امیر مؤمنان علی7 از جمله شخصیت‌هایی است که زیارتگاه‌ها و مکان‌های متعددی به نام ایشان در حجاز وجود داشته است. این نوشتار به واکاوی اماکن و زیارتگاه‌های منسوب به آن حضرت و تبیین نوع ارتباط آنها با ایشان می...

full text

منابع لغوی ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه

به منظور شرح و تفسیر متون ادبی ناگزیر می‌بایست قبل از هر کار به تفسیر مفردات وبیان واژگان غریب آن پرداخت، وچنانچه متن ادبی به‌سان نهج البلاغه، در اوج بلاغت باشد، نیاز به رویکرد لغوی در شرح آن افزون‌تر وملموس‌تر می‌شود. چون ادب نیز همچون دیگر فنون، ماده وبن مایه‌ای دارد، و واژه ماده اصلی ادب به شمار است، دریافت معانی والای نهفته در دل عبارات جز با ژرف‌نگری در مفهوم واژگان ممکن نیست. ابن ابی الحد...

full text

کاربرد شیوه های مدیریت معنا در ارتباطات و رهبری امام علی (ع)در نهج البلاغه

هدف: هدف این پژوهش، بررسی برخی از ویژگی های مهم رهبری در حضرت علی (ع) وتبیین الگوی مدیریت معنا در خطبه های امام علی (ع) در نهج‏البلاغه است. روش شناسی: در این راستا، نخست جوانب مختلف مدیریت معنا به عنوان شیوه برقراری ارتباط و رابطه آن با رهبری به صورت کلی عنوان شده و سپس الگوی مدیریت معنا در خطبه های حضرت علی (ع) درنهج البلاغه مطرح شده که شامل چهار عنصر استعاره، زبان ابتکاری،تضاد و داستان می باش...

full text

بررسی مضامین دیوان منسوب به امام علی(ع) با نهج البلاغه

صحت انتساب اشعار منسوب به حضرت علی(ع) از زوایای مختلف قابل بررسی است، زیرا ابیات مذکور از جهت منابع و وجود مضمون و واژگان مشترک با سخنان علی(ع) یکسان نیستند، به گونه ای که بخشی از آنها در دیوان شاعران عرب دیده می شود و یا در منابع عربی به گویندگان دیگری نسبت داده شده است. در این پژوهش دامنه کار با به بررسی اسناد این اشعار و مقایسه ی آن با سخنان علی(ع) در نهج البلاغه قرار داده ایم تا با ظن قوی ص...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 1

pages  123- 150

publication date 2017-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023